Dat een Amerikaanse federale rechter de aanklacht van 46 Staten en de toezichthouder FTC tegen Facebook in een pril stadium meteen al wegwuift, toont dat het niet makkelijk is om grote technologiebedrijven van misbruik van een monopolypositie te betichten.
 
Facebook speelde het hard en won de eerste slag. In tegenstelling tot Google-moeder Alphabet, die in oktober een antitrustzaak tegen zich zag starten, vroeg Facebook meteen al de zaak af te wijzen - en kreeg gelijk. Facebook vindt dat de FTC “totaal voorbij gaat aan de realiteit van de dynamische, intens concurrerende hightechindustrie waarin Facebook opereert”. Tegen de 46 Staten stelt het concern dat ze “niet kunnen beweren dat burgers hogere prijzen hebben betaald, dat de output is verminderd of dat een objectieve maatstaf voor kwaliteit is afgenomen als gevolg van de betwiste acties van Facebook”.
 
De rechter verwierp dan wel de aanklacht, maar niet de zaak. De Staten en de FTC hebben nu 30 dagen de tijd om een betere aanklacht te formuleren. En daar zit precies het venijn. Het blijkt in de praktijk erg lastig te zijn om het begrip monopolypositie te formuleren. De FTC vond dat Facebook een marktaandeel had van meer dan 60%. Maar van welke markt? De FTC beschreef de markt als personal social-networking services. Daar vallen Twitter en LinkedIn onder, maar ook bijvoorbeeld dating sites. En in de VS is een monopolypositie op zich niet verkeerd, zolang je er maar geen misbruik van maakt. Je kan Facebook niet betichten van hoge prijzen, want het is gratis.
 
Facebook is echter nog lang niet uit de problemen. De rechter verwierp namelijk wel de bewering van Facebook dat de commissie de overname van Instagram en WhatsApp niet kon aanvechten. Dat kan ze wel, maar volgens de rechter heeft de FTC veel te lang gewacht met de zaak. De overnames van Instagram en Whatsapp – eerder goedgekeurd door de FTC – zijn inmiddels acht en zes jaar geleden.
 
Natuurlijk is het goed om betere regels te maken voor de grote technologiebedrijven. Veel wat ze doen past nog niet goed in de bestaande wetgeving. Daar wordt momenteel al aan gewerkt. Maar om te beweren dat er geen concurrentie meer is gaat veel te ver. De concurrentie op de digitale advertentiemarkt is moordend. De FTC onderzoekt nu ook de overname van MGM door Amazon, maar Amazon is ook in felle concurrentie met Netflix en Walt Disney.